پرسش:
در غدیر چه گذشت؟ پیامبر(ص) چه سفارشاتی در مورد علی(ع) کردند؟
پاسخ:
هدف از جریان غدیر نصب امام علی(ع) به امامت و جانشینی پیامبر اکرم(ص) بوده که، پیامبر گرامی-صلی الله علیه وآله وسلم- در موارد متعدد، گاه به صورت کلی و گاه نیز به گونه ای مشخص، جانشین خود را به نحو روشنی معرفی کرده است. به گونه ای که هر یک از آن ها حجت را بر افراد آگاه و حقیقت جو تمام می کند. در عین حال، آن حضرت برای آن که پیام خود را به گوش همه مسلمانان برساند و راه را بر هر گونه تردید و تشکیک ببندد، به هنگام مراجعت از حجة الوداع در سرزمینی به نام غدیر خم توقف نمود و به همراهان خود فرمود که از جانب خداوند مأموریت دارد پیامی را به آنان برساند, پیامی الهی که حاکی از انجام وظیفه ای بزرگ است و چنانچه انجام نگیرد، پیامبر رسالت خود را به انجام نرسانده است و. چنانکه قرآن کریم دراینباره چنین فرموده است:
پرسش:
چرا در قرآن هیچگونه اشاره ای به نام علی(ع) و حادثه غدیر که مهمترین دلیل شیعیان بر ولایت امیرالمونین علی(ع) نشده است؟
پاسخ:
در قرآن کریم بسیاری از آیات به اعتقاد شیعه و سنی دربارة حضرت علی ـ
علیه السّلام ـ و سایر ائمه ـ علیهم السّلام ـ نازل شده است، و از جمله آیاتی که در
شأن علی ـ علیه السّلام ـ نازل شده است آیه تبلیغ و آیه اکمال است که به طور اختصار
به آن اشاره میشود:
آیة تبلیغ خداوند میفرماید: ای
پیامبر! آن چه را که خداوند بر تو نازل کرده است به مردم برسان و اگر چنین نکنی،
گویا رسالت خویش را به انجام نرساندهای و خداوند تو را از مردم حفظ خواهد کرد و به
راستی خداوند گروه کافران را هدایت نمیکند.(1)
به اتفاق شیعه و عدّهای از بزرگان
اهلسنت آیة مذکور در مورد
پرسش:
چرا با وجود روز غدیر و حدیث معتبر غدیر و 23 سال تبلیغ پیغمبر(ص) مبنی بر ولایت و امامت علی(ع) بعد از خودشان بازهم امرشان اجرا نشد؟
پاسخ:
نبی مکرم اسلام حضرت محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ بارها علی ـ علیه السلام ـ را به عنوان جانشین خود برای مسلمانان معرفی کردند. مهم ترین و آخرین آن ها در غدیر خم می باشد. اما بیشتر مسلمانان به این سفارشات توجهی نکردند و پس از رحلت پیامبر- صلی الله علیه و آله - عده ای در مدینه جمع شده به سقیفه بنی ساعده رفته، ابوبکر را به عنوان جانشین آن حضرت برگزیدند. بدون شک عوامل متعددی سبب شد تا مسلمانان حاضر در سقیفه توجه چندانی به سفارشات پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ نداشته باشند. به نظر می رسد تعصبات قبیله ای و حسادت و کینه از علی ـ علیه السلام ـ از مهم ترین عواملی هستند که سبب کنار گذاشتن علی ـ علیه السلام ـ شدند.
علاوه بر این به این دو نکته نیز باید توجه داشت که
پرسش:
گوشه ای از زندگی پر برکت و شخصیت امام هادی(ع) را بیان فرمایید؟(به بهانه ولادت آقا)
پاسخ:
حضرت امام علی النقی (هادی) ـ علیه السّلام ـ در سحرگاه نیمه ذی حجه
سال 212 هـ.ق در شهر صریا در حومه مدینه به دنیا آمد. پدرش امام جواد امام نهم
شیعیان و مادرش سمانه بانویی پاک و باتقوا بود. نامش علی، کنیه اش ابوالحسن و برخی
القابش نقی، هادی، عالم، فقیه، امین، طیب، ناصح و مرتضی است.(1)
امام هادی ـ علیه السّلام ـ در 8 سالگی به
امامت رسید و پس از 33 سال امامت در سن 41 سالگی به دیار باقی شتافت. دوره امامت
حضرت معاصر بود با خلافت خلیفه عباسی معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز که
حضرت در ماه رجب سال 254 هـ.ق به شهادت رسید.(2) دوره زندگی حضرت در زمان پدر و شش خلیفه عباسی
مجموعا هفت دوره است که به اختصار به همراه فضایل و معجزات آن دوره ذکر می
شود:
پرسش:
راست است که اگر نماز اول وقت بخوانیم مثل این است که به امام زمان اقتدا کرده ایم؟
پاسخ:
در ابتدا لازم است نکاتی بیان شود:
1. نکته اول: در روایات و
سفارشات بزرگان بر اقامه نماز در اول وقت تاکید فراوان شده است.(1) و آنچه نوعا در سخنان بزرگان مطرح است این است
که اگر کسی نمازش را در اول وقت بخواند گویا به امام زمان ـ علیه السلام ـ اقتدا
کرده است.
2. نکته دوم: نه تنها نماز بلکه همه اعمال نیک ما در سایه ولایت و به
امامت اعمال حضرت بقیه الله ـ علیه السلام ـ بالا می رود و اساساً یکی از اسرار
وجود امام زمان همین مسئله است. لذا یکی از بزرگان ضمن تحلیل مبسوط جریان امامت می
گوید: «امام ، چنان که نسبت به ظاهر اعمال مردم پیشوا و راهنماست، در باطن نیز سمت
پیشوائی و رهبری دارد و اوست قافله سالار کاروان انسانیت که از راه باطن به سوی خدا
سیر می کند... و اوست که حیات معنوی مردم را تنظیم می کند و حقایق اعمال را به سوی
خدا سوق می دهد.»(2)
از این بیان معلوم می شود که نماز انسان
ها و همه اعمال
پرسش:
مگرنه طبق احادیث نماز بازدارنده از گناه است پس چرا ما اینقدر بعد نماز مرتکب گناه میشویم؟
پاسخ:
خداوند در قرآن آیه 45 سورة عنکبوت میفرماید: وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ یعنی نماز را به پادار که راستی نماز از فحشاء و منکرات جلوگیری میکند و ذکر خدا بزرگتر از هر چیزی است. این اثر نماز به قدری اهمیّت دارد که در بعضی از روایات اسلامی به عنوان معیار سنجش نماز مقبول و غیر مقبول از آن یاد شده است: امام صادق ـ علیه السّلام ـ میفرماید: یعنی هر کسی دوست دارد که بداند آیا نمازش قبول شده یا نه، پس بنگرد به نمازش که آیا از فحشاء و منکر بازش میدارد؟ به اندازهای که از کارهای زشت باز داشته قبول شده است.(1) و از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و السلّم ـ نقل شده که فرمود:
پرسش:
آیا نمازی را که ما فقط به خاطر عذاب نشدن میخوانیم مورد قبول خدا واقع میشود؟
پاسخ:
نماز نور دیدة پیامبر(1) ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و موجب تقرّب
پرهیزکاران(2) و بهترین تکلیفی است که وضع شده است(3) و از بهترین و برترین کارها(4) و ستون دین بوده(5) که اقامه آن موجب دوری و پرهیز انسان از فحشاء
و منکر می باشد.(6)
منظور از خواندن نماز فقط به خاطر رفع
«تکلیف» این است که ، شخصی اعتقاد به نماز و وجوب آن دارد ولی به عللی ، از جمله
تنبلی و بی حوصلگی به آن محبتی ندارد و فقط از ترس عقاب و برای رفع تکلیف آن را به
جای می آورد.
نماز چنین شخصی
پرسش:
آیا نماز که از آن به ستون دین یاد شده خود به تنهایی برای بندگی خدا کافی است؟
پاسخ:
هدف از خلقت انسان، خلیفه و جانشین خدا شدن است(1)، که همان کمال شایسته انسانی است. بنابرآیه 56
از سوره «ذاریات» نیز هدف از خلقت انسان، عبودیت و بندگی خداست.(2) از این دو نکته می توان نتیجه گرفت که کمال
انسانی در عبودیت اوست و هر چه بندگی او بیشتر باشد، کامل تر است. به همین دلیل
درتشهد نماز ابتدا به عبد بودن و سپس به رسالت پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله
و سلم ـ گواهی می دهیم. بسیاری از پیامبران الهی که در قرآن نام برده شده اند، به
صفت عبد توصیف شده اند.(3) و از همین جاست که امیرالمؤمنین علی ـ علیه
السّلام ـ می فرمایند: «من قام بشرایط العبودیه أهل للعتق، یعنی هرکس بندگی را به
نهایت برساند، سزاوار آزادی است.»(4)و روشن است که منظور حضرت از آزادی در این جا
رهایی از هرگونه قید و بند و وابستگی غیر الهی است.
انسانی که به تعبیر روایت
پرسش:
آیا کشتن این همه گوسفند در روز عید قربان اسراف نیست؟ این کار چه فایده ای دارد؟
پاسخ:
حکمت و راز بسیاری از عبادت ها برای انجام دهندگان آن ها پوشیده نیست مثلاً
نماز ذکر هایی دارد که معنای آن روشن است. رکوع و سجودی که بزرگداشت خدا
را تفهیم می کند. تشهد که همراه با اعتراف به وحدانیت حق و رسالت رسول اکرم
(ص) است. لیکن از آن جا که حج توحید ناب است، پی بردن به راز مناسک حج
دشوار است و اسرار بسیاری از آن ها با عقل بشری قابل تبیین نیست. از این رو
تعبد در حج بیش از سایر دستورهای دینی است. چنان که از رسول خدا(ص) نقل
شده است که به هنگام لبیک گفتن، به خدا عرض کرد: با رقیت و عبودیت محض لبیک
می گویم و مناسک حج را انجام می دهم. ((لبیک بحجه حقا تعبدا ورقا )(1 )
حج آزمایشگاه اخلاص و یک دوره تعبد محض و امتحان صرف است. محرمات حج برای تطهیر قوایی است که گرفتار عصیان و تباهی می شوند.
در مورد مصرف گوشت قربانی قرآن می فرماید: