پرسش:
چرا تا نیت نماز میکنیم همه فکرها و مشکلات زندگی به ذهن ما می آید که مانع حضور قلب میشود.راه حل این مشکل چیست؟
پاسخ:
در انسان به طور فطری دو گرایش عمده وجود دارد.
یکی گرایش به سوی خوبیهاست و کمالات انسانی و دیگری میل به زشتیها و انحرافات اخلاقی.
این دو گرایش همیشه در نهاد و سرشت انسان وجود دارند و دایم در حال درگیری و کشمکش میباشند. فطرت الهی انسان و نیز پیامبران و امامان ـ علیهم السّلام ـ زمینة گرایش انسان به سوی معنویت و سعادت را فراهم میسازند. امّا هوای نفس، حبّ دنیا و شیطان در تلاشند که انسان را از راه سعادت منحرف کنند. شیطان گرچه همیشه در کمین انسان است امّا در لحظاتی که انسان میخواهد با خدا رابطه برقرار کند یا کار خیری انجام دهد، بیشتر وارد فعالیت میشود و سعی میکند در آن لحظات حساس و معنوی ذهن انسان را به امور دنیوی مشغول کند. نماز خواندن یکی از آن موارد است. زمانی که انسان میخواهد نماز بخواند، شیاطین دور او را میگیرند تا نگذارند نماز برگزار شود. در قلب انسان وسوسه میکنند که هنوز زود است و برای نماز وقت زیادی مانده. فعلاً خستهای قدری استراحت کن،الان گرسنهای قدری غذا بخور، بعداً نماز را خواهی خواند. بعد از این که مشغول نماز شد و خواست نماز با حضور قلب بخواند، شیطان او را وسوسه میکند و توجه افراد را از نماز و اطاعت خدا منصرف مینماید، و به چیز دیگری مشغول میدارد. رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: وقتی بندهای مشغول نماز و ذکر خدا میشود شیطان میآید و در قلب او وسوسه میکند و میگوید: به یاد فلان چیز باش، فکر فلان کار را بکن، این قدر وسوسه میکند تا انسان را از فکر نماز و یاد خدا بیرون ببرد و به شک اندازد به طوری که نداند چند رکعت نماز خوانده است».(1) در حدیث دیگر آمده است: