روز عرفه که در مفاتیح از آن به عید تعبیر شده از منظر روایات دارای چه جایگاهی است ؟

پرسش :

روز عرفه که در مفاتیح از آن به عید تعبیر شده از منظر روایات دارای چه جایگاهی است ؟

پاسخ :

امام صادق علیه السلام:

کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود ، برای او بخششی ، در مواقع دیگر سال نخواهد بود جز اینکه در دعای عرفه حاضر باشد.
روز عرفه روز دعا و نیایش است و اگر چه روزه آن روز مستحب است، لیکن اگر روزه گرفتن آن روز موجب ضعف شود، آن گونه که انسان نتواند دعاهای این روز را بخواند، خواندن دعا بر روزه گرفتن مقدم است. (بحار، 94/123 ـ 124)

نقش نیایش در وصول به رحمت بیکران الهی، با بیان امام صادق(ع) که فرمود: «الدُّعاء کهف الإجابة کما أنّ السّحاب کهف المطر» (کافی، 2/471) به خوبی روشن است. طبق این بیان نورانی همان طور که ابر، قرارگاه باران است، دعا نیز قرارگاه اجابت است. به بیان دیگر، اجابت در درون دعاست، همانطور که باران در نهاد ابر تعبیه شده است، بنابراین، چنانچه کسی با حسن ظن و خالصانه و عارفانه و به نحو عام دعا کند، خدا هم اجابت خواهد کرد. بخش مهمّی از پیروزی انبیای بزرگ(ع) نیز به برکت دعا بوده است؛ زیرا تظاهرات و عملیات، بخش «جسمانی» پیروزی را تشکیل می‎دهد ولی دعا و نیایش «روح» ظفر است؛ چنانکه امام علی‎بن موسی‎الرضا(ع) همواره به اطرافیان خویش می‎فرمود: بر شما باد به سلاح پیامبران: «علیکم بسلاح الأنبیاء» آنگاه در پاسخ اینکه سلاح آنان چه بود؟ می‎فرمود:

دعای عرفه دعایی طولانی است از کجا بدانیم که در آن شرایط فرار از مکه همه آن از معصوم صادر شده و بطور کامل بدست ما رسیده است؟

پرسش:

دعای عرفه دعایی طولانی است از کجا بدانیم که در آن شرایط فرار از مکه همه آن از معصوم صادر شده و بطور کامل بدست ما رسیده است؟

پاسخ:

حال دعا اشرف حالات انسان است، تعالی روح انسان به سوی عالم بالا و ارتباطی عاشقانه با خداست، هدف و مقصد تمام عبادات تحصیل این حالت است چنانکه پیامبر اعظم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: «الدُّعاءُ مُخُّ العبادة، دعا مغز عبادت است»⁽¹⁾. دعا در لغت به معنای افتادگی و فروتنی است⁽²⁾ و در اصطلاح عرف عرب به استدعا (خواستن) تعبیر شده است، اما در اصطلاح شرع به معنای عبادت و نیایش به کار می‌رود که یک قسم آن دعای مأثور و وارد شده از معصومین است و یک قسم آن غیر مأثور که هر کس ممکن است به زبان خودش به هر شکل خدا را بخواند و در ضمن کلماتی، با خدا سخن بگوید،⁽³⁾ اما این نوشتار جستاری دربارة نحوه ضبط دعاهای مأثور از طرف ائمه ـ علیهم السّلام ـ و تردیدها و سؤالهائی در این باره می‌باشد.
بررسی چگونگی ضبط دعاهای طولانی توسط راویها به دو صورت انجام می‌گیرد:

آیا امام باقر (ع) مضروب شدند یا مسموم که به شهادت رسیدند ؟

پرسش:

آیا امام باقر (ع) مضروب شدند یا مسموم که به شهادت رسیدند ؟

پاسخ:

احادیث متعددی وارد شده که ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ با شهادت از دنیا می روند نه به مرگ طبیعی. 
  فرمود: از مرگ گریزی نیست، کسی که کشته نشود می میرد. همانا برترین مرگ کشته شدن است، سوگند به آن که جان علی در دست اوست، هزار ضربت شمشیر آسانتر است از یک بار مردن در بستر.
آنچه تاریخ گواهی می دهد

اوضاع و احوال جامعه اسلامی در زمان امام باقر(ع) چگونه بود؟و ایشان چگونه مبارزات خود را ادامه می دادند؟

پرسش:

اوضاع و احوال جامعه اسلامی در زمان امام باقر(ع) چگونه بود؟و ایشان چگونه مبارزات خود را ادامه می دادند؟

پاسخ:

دوران امامت امام باقر ـ علیه السلام ـ از سال 94 هـ . ق تا 114 هـ . ق بود. پیشوای پنجم در دوران امامت خویش با زمامداران و خلفای یاد شده در زیر معاصر بود:
ولید بن عبدالملک (86 هـ . ق ـ 96 هـ . ق)
سلیمان بن عبدالملک (96 هـ . ق ـ 99 هـ . ق)
عمر بن عبدالعزیز (99 هـ . ق ـ 101 هـ . ق)
یزید بن عبدالملک (101 هـ . ق ـ 105 هـ . ق)
هشام بن عبدالملک (105 هـ ق ـ 125 هـ . ق)
این خلفای اموی مذکور به استثنای عمر بن عبد العزیز ـ که شخصی نسبتا دادگر و نسبت به خاندان پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ علاقه مند بود، همگی در ستمگری و استبداد و خود کامگی، دست کمی از نیاکان خود نداشتند و مخصوصا به امام باقر ـ علیه السلام ـ سخت گیری می کردند.⁽¹⁾
در این دوران دامنه ی فتوحات اسلامی به بالاترین حد خود رسیده بود و ممالک اسلامی، کران تا کران عالم را فرا گرفته بود. از سوی دیگر به سبب فساد دستگاه خلافت، تهاجمات نظامی مسلمانان، دیگر جنبه ی هدایت و دعوت مردم سایر بلاد به اسلام را نداشت، بلکه هدف به دست آوردن غنایم برای خلیفه و فرماندهان سپاه بود.
از طرف دیگر،

چرا همنشینی با اغنیا نهی شده است ؟ و آیا شامل همه اغنیا میشود ؟

پرسش:

چرا همنشینی با اغنیا نهی شده است ؟ و آیا شامل همه اغنیا میشود ؟

پاسخ:

واژه قلب در قرآن کریم و روایات، بسیار به کار رفته است و منظور از آن، عضو طپنده و صنوبری شکلی که در سینه انسان ها وجود دارد نیست بلکه منظور از آن طبق فرموده مفسرین و بزرگان، همان روح و نفس انسانی است⁽¹⁾ که مرکز عواطف و احساسات است. اگر چه همین عواطف و احساسات بر روی همین قلب بدن نیز اثر می گذارد. مثلاً در موقع شادی، اندوه، ترس، عصبانیت... این قلب است که متأثر می شود و ضربان آن تند می شود و گاهی احساس تنگی می کند و حتی گاهی دچار سکته می شود.
به طور کلی تمام اعمالی که ما انجام می دهیم بر روح و روان ما اثر می گذارد و طبق آن چه که در روایات از ائمه نقل شده است قلب انسان متأثر است از اعمالی که انسان انجام می دهد. گاهی قسی می شود و گاهی نورانی می شود و گاهی می میرد و... .⁽²⁾
یکی از چیزهایی که در روایات به عنوان میراننده قلب آمده است همنشینی با

آیا میشود بعد از مرگ والدین ، آنها را از خودمان راضی کنیم؟

پرسش :

آیا میشود بعد از مرگ والدین ، آنها را از خودمان راضی  کنیم؟

پاسخ:

امام کاظم (ع) : مردی از پیامبر خدا (ص) سؤال کرد: حق پدر بر فرزند چیست؟

حضرت فرمود: 1 - او را با نام صدا نکند 2 - در راه رفتن از او جلو نیفتند. 3 - قبل از او ننشیند. 4 - کاری انجام ندهد که مردم پدرش را فحش بدهند.
 بحار الانوار، ج 74، ص 45

دعاهایی برای رضایت پدر بعد از مرگ در کتب ادعیه ذکر شده است که یکی از آنها دعای مشلول می باشد . جوانی بخاطر غرور و برخورد ناشایست با پدر و عدم اطاعت از وی و برخورد تند و خشن گرفتار نفرین پدر می گردد و یک طرف بدنش فلج می شود و از علی ـ علیه السلام ـ استمداد می کند و چاره دردش را می طلبد، امام (ع) او را راهنمائی می کند و می فرماید:

بعضی ها به هر دلیلی از خدا مرگشان را میخواهند آیا این کار اشکالی ندارد؟

پرسش :

بعضی ها به هر دلیلی از خدا مرگشان را میخواهند آیا این کار اشکالی ندارد؟

پاسخ :

گاهی انسان به خاطر ضعف، ناامیدی و ناتوانی و بی‌حوصله شدن طلب مرگ می‌کند و شکیبایی و پایداری را در مقابل سختی‌ها و کشاکش‌های روزگار از دست داده است و از این جهت مرگ را کانون آرامش و رهایی خود می‌بیند، چنین کسی باید خوب دقت کند، که آیا اعمالش به گونه ای بوده است که مرگ برای او کانون آرامش و رهایی باشد؟ یا اینکه فقط تلاش می کند از چاله ای که در آن افتاده، بیرون بیاید، اگر چه خروج از چاله فرو افتادن در چاه باشد!

از این روست که مولای متقیان علی (ع) می فرمایند: «وَأَکْثِرْ ذِکْرَ الْمَوْتِ وَمَا بَعْدَ الْمَوتِ، وَلاَ تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلاَّ بِشَرْط وَثِیق؛ [۱] بسیار به یاد مرگ و منزلهاى پس از آن باش، امّا هرگز آرزوى مرگ مکن مگر آنگاه که صددرصد به رضایت الهى مطمئن باشى.»

آیا روایاتی که دلالت برنبودن همتایی برای حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) دارند میخواهند هم مقام بودن آنها را اثبات کنند؟

پرسش :

آیا روایاتی که دلالت برنبودن همتایی برای حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) دارند میخواهند هم مقام بودن آنها را اثبات کنند؟

پاسخ :

در مورد فضیلت و برتری ائمه معصوم علیه‌السلام مخصوصا امیر المومنین علی علیه‌السلام روایات زیادی از شیعه و حتی از اهل سنت و نیز آیات قرآنی وجود دارد که از مجموع این آیات و روایات استفاده می شود مقام و منزلت حضرت علی علیه‌السلام در بعضی جهات نسبت به ائمه دیگر بالاتر است. در روایتی به برتری فضیلت آن حضرت تصریح شده است:

" عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ نَحْنُ فِی الْأَمْرِ وَ الْفَهْمِ وَ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ نَجْرِی مَجْرًی وَاحِداً فَأَمَّا رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله وَ عَلِیٌّ  علیه‌السلام فَلَهُمَا فَضْلُهُمَا. (1)

از امام صادق نقل شده که فرمودند پیامبر اکرم فرمودند

آیا روایاتی که دلالت بر نبودن همتایی برای ازدواج امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) دارند صحیح است ؟پس ازدواج دوم امیرالمومنین به چه دلیل است؟

پرسش:

آیا روایاتی که دلالت بر نبودن همتایی برای ازدواج امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) دارند صحیح است ؟پس ازدواج دوم امیرالمومنین به چه دلیل است؟

پاسخ:

ازدواج حضرت علی ـ علیه السّلام ـ با حضرت زهرا (س) ازدواجی بی نظیر است و این بی نظیری از جنبه های مختلف است از جمله:
1. ازدواج آنان به امر خدا بوده و از آسمان نازل شده است⁽¹⁾.
2. هر دو معصوم بوده اند چرا که آنان جزء اهل بیت پیامبرند و آیة تطهیر⁽²⁾ در شأن ایشان نازل شده و عصمت آن خاندان پاک را به تمام جهانیان اعلام کرده است.
3. طبق روایات حضرت زهرا (س) سیده زنان (بانوی بانوان) است⁽³⁾ و علی ـ علیه السّلام ـ نیز سید و آقا در دنیا وآخرت می باشد⁽⁴⁾. و...
و اما در ارتباط با سؤال باید گفت: در روایات مختلف با تعابیر گوناگون بر این مطلب تأکید شده است که اگر علی ـ علیه السّلام ـ نبود همتا و هم شأنی برای حضرت زهرا (س) یافت نمی شد⁽⁵⁾. به عنوان نمونه : از پیامبر اکرم ـ صلی علی علیه و آله ـ روایت شده است: «لولا علیٌ ماکانَ لفاطمةَ کفوٌ ابدا⁽⁶⁾» اگر علی ـ علیه السّلام ـ نبود هرگز همتایی برای فاطمه (س) وجود نمی داشت. و فراوانی این گونه روایات صحت آن را تقویت می کند.
اگر زهرا (س) نبود

آیا امام جواد (ع) مضروب شدند یا مسموم که به شهادت رسیدند ؟

پرسش:

آیا امام جواد (ع) مضروب شدند یا مسموم که به شهادت رسیدند ؟

پاسخ:

حضرت امام جواد ـ علیه السّلام ـ در دهم ماه رجب سال 195 هـ.ق در شهر مدینه دیده به جهان گشود⁽¹⁾. رحلت آن بزرگوار در سال 220 هـ.ق واقع شده است و سن ایشان هنگام رحلت 25 سال بوده است.⁽²⁾ قول مشهور در ارتباط با رحلت این امام بزرگوار این است که ایشان توسط معتصم خلیفه عباسی مسموم شده و به شهادت رسیده اند. ابن شهر آشوب می‌ نویسد: