آیا خواب های صادقه سرنوشت ما را تعیین میکنند یا صرفا یک پیش بینی است؟
پرسش:
آیا خواب های صادقه سرنوشت ما را تعیین میکنند یا صرفا یک پیش بینی است؟
پاسخ:
خواب یک واقعیت علمی، تجربی و قرآنی است. شکّی نیست که خواب های صادق،
کلید بسیاری از کشف ها و حقایق است، ولی دانشمندان طبیعی برای خواب، حقیقتی قایل
نیستند. در مقابل، دانشمندان روانشناس، قایل به حقیقت خواب اند و به این باورند که
خواب پرده از روی بسیاری از حقایق برداشته و امور پنهان به وسیله آن آشکار می شود.
به هر صورت، خواب سرنوشت و مقدرات کسی را تغییر نمی دهد، ولی در کشف امور آینده از
راه پیش بینی بی تأثیر نمی باشد. قرآن کریم نیز در کشف بعضی از حقایق آینده توسط
خواب خبر داده است و از آن جمله، خواب حضرت ابراهیم (ع) درباره ذبح
اسماعیل(1)، خواب حضرت یوسف (ع) و آینده
خودش(2)، رفقای زندانی حضرت یوسف (ع9 (3) خواب ملک مصر(4) و خواب رسول اکرم (ص)
درباره فتح مکّه را می توان اشاره کرد. هر کدام از این خواب ها در جهت پیش بینی
آینده، کلید کشف حقایق و رسیدن به اموری مخفی از نظر چشم ظاهری بوده اند.
با این
وصف، همه ما گاهی خواب هایی دیده ایم که دلالت بر امور مخفی یا حل مشکلات علمی یا
وقوع حوادثی در آینده داشته و یا از دیگران این گونه خواب ها را شنیده ایم.
از
طرف دیگر، نفس و خواب با هم ارتباط نزدیک دارد. زیرا نفس انسان هر چه از امور مادّی
و حسّی بدن دور باشد و در این جهت گرفتاری نداشته و یا کمتر داشته باشد، خواب انسان
صریح تر و شفاف تر و به واقعیت نزدیک تر است. هر چه گرفتاری بدنی از قبیل امراض
مزاجی و خستگی بدن و.... بیشتر باشد، خواب او آشفته تر و از واقعیات دورتر می
باشد.
حقیقت خواب دیدن هم آن است که روح انسان در حال خواب که بدن آرام است و
گرفتاری کمتری دارد، به واسطه تجردش، با عالم فوق طبیعت، ارتباط پیدا می کند. این
ارتباط سبب می شود که به اندازه استعداد خود از آن بهره گرفته و ازواقعیاتی که در
پیش دارد از آن آگاه شود و صورتی از آن ها در روح و نفس انسان منعکس گردد. با این
وصف، هر چه نفس پاک تر و بدور از گرفتاری مادّی و بدنی باشد، نقش مؤثری در شفافیت
خواب داشته و آینده را بهتر می تواند پیش بینی کند و آن را به واقعیت نزدیک تر
ببیند.(5)
بنابراین، خواب یکی از واقعیات زندگی انسان
است و هر کسی با آن سروکار دارد و این واقعیت به چند دسته تقسیم می گردد:
1.
خواب هایی که مربوط به گذشته زندگی انسان است که ارتباط با آرزوهای زندگی دارد. این
نوع از خواب ها هیچ نقشی در حال و آینده انسان ندارد. این آرزوهاست که گاهی در ذهن
نقش بسته و در خواب ظاهر می شود.
2. خواب های پریشان و آشفته و نامفهوم که معلول
فعالیت توهم و خیال است که ناشی از انحراف های مزاجی، مریضی و انعکاس های سرگذشت
روز می باشد.
از این نوع خواب به «اصغاث احلام» یاد می شود که نتیجه افکار
پریشان است که هیچ گونه تعبیری ندارد.
3. خواب هائی که مربوط به امور آینده است.
این نوع خواب ها، اثری مستقیم به نفس و روح دارد، چنان که اشاره شد، نفس در حال
خواب با عالم فوق طبیعت ارتباط برقرار می کند و بسیاری از حالات آینده انسان را در
معنا می بیند، و به انسان بشارت می دهد. از این جهت است که بسیاری از دانشمندان اهل
معرفت، این نوع خواب را رمز حقایق و وسیله پیش بینی صحیح نسبت به آینده می دانند.
اینجاست که نفس پاک و تزکیه قلب در سرنوشت این نوع خواب تأثیر بسزائی دارد. برای
این نوع خواب نمونه های زیادی در تاریخ و زندگی بندگان صالح وجود دارد که از آن
نمونه، خواب حضرت ابراهیم (ع) در رابطه با ذبح فرزند، و خواب حضرت یوسف (ع)
و خواب پیامبر اکرم (ص) در رابطه با فتح
مکه و دیگر بندگان صالح خدا. بنابراین، خواب نقشی در سرنوشت انسان بر اساس قضا و
قدر الهی ندارد و هیچ گونه سرنوشت کسی را تغییر نداده و یا تعیین نمی کند، اما نسبت
به آینده نگری و پیش بینی ها در آینده، کمک می کند. آن هم خواب هایی که از نوع سوم
باشد.
پاورقی:
1. صافات : 102.
2. یوسف : 4.
3. یوسف : 36 و
37.
4. همان، 43.
5. طباطبائی، سید محمد حسین، معنویت تشیع، قم، مطبوعات
اندیشه، ص252.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- مکارم شیرازی ، ناصر، تفسیر نمونه ، ج9
2-محمد حسین طباطبایی ، معنویت تشیع
3-فضل بن حسن طبرسی ، تفسیر مجمع البیان ، ج4
