چگونه می توان در جوّ زندگی امروز حجب و حیا و عفت خود را حفظ کرد و مدام انگ «امل بودن» به ما نزنند؟

پرسش:

چگونه می توان در جوّ زندگی امروز حجب و حیا و عفت خود را حفظ کرد و مدام انگ «امل بودن» به ما نزنند؟

پاسخ:

الف: حفظ حیا در جامعة کنونی:در حفظ عفت و حیا دو بعد را باید دقت داشت، یک بعد مربوط به خواهران میشود و بعد دیگر در رابطه با مردان است.

1. وظائف خواهران الف: خواهران باید طبق موازین شرعی، حجاب خود را رعایت کنند تا به تعبیر قرآن شریف از تعرّض افراد هوسران در امان باشند و آزار نبینند.⁽¹⁾
ب: از شوخی کردن در جامعه و خیابان پرهیز کنند و متانت خود را حفظ کنند (گاهی گناه جوانان به بدحجابی خانم ها باز میگردد)
ج: حتی المقدور رابطة خود را با نامحرمان محدود نمایند مگر آن‌جایی که مجبوراند که آن هم باید خیلی مختصر و به حد ضرورت باشد (تا آ‌ن‌جایی که ممکن است، رفت و آمدهای خود را از مراکز مختلط و شلوغ جدا کنند).
در روایت داریم. حیاء ده جزء دارد، نه قسم آن مخصوص زنان است و یک قسم آن به مردان اختصاص دارد.⁽²⁾ این روایت اشاره به این مطلب دارد که متانت، ابهت و اقتدار زن در جامعه باعث میشود که نگاه های آلوده به سویشان کمتر شود و کمتر مردی، مریض‌القلب، نظر بد به آنها کند.

2وظایف مردان:مردان نیز وظیفه دارند در قبال مسائل «محرم – نامحرم» حساس باشند، نگاه های خود را و با حفظ حیاء و عفاف ایمان خود را حفظ کنند، همان گونه که دوست ندارد کسی به ناموس آنها نگاه هوسآلود داشته باشد، آنها هم از این گونه نگاه‌ها که در روایات تیر شیطان نامیده شده است، جلوگیری کنند.

ب: آیا هر چه حجاب بیشتر باشد در معرض دید نامحرمان هستیم؟
1. اما اگر به مراکز بهزیستی، کانونهای اصلاح و... سری بزنید و یا آمار آنها را مطالعه کنید،‌ در می یابید که دختران فراری و یا فریب خورده (اکثر قریب به اتفاقشان) از حجاب خوبی برخوردار نبوده و همین باز نگه‌داشتن دردیزی عفاف، باعث بی حیائی گربه‌صفتان، افراد لاابالی و بی غیرت، شده است و در واقع جوانان بی قید اولین محکشان در نیرنگ و شکار این است که نگاه میکنند، میبینند آیا قلعه های حجاب و  دژهای متانت و عفاف سست است یا نه، اگر قلعة‌ حجاب محکم باشد اصلاً به خود اجازه نزدیک شدن نمی دهند چون میدانندکه به احتمال شدید دست رد بر سینه این نامحرمان خورده میشود و رسوا میشوند.

2. روانشناسی‌ رنگها: چادر حجاب ملی و برترین پوشش زن مسلمان است. از نظر روانشناختی، وقتی انسان به رنگ ها ی  وشن چشم میاندازد، رغبت مشاهده و تمرکزش برای دیدن چندین برابر میشود و برعکس رنگ تیره (چادر) باعث میشود که دیگران چندان رغبتی به نگاه کردن پیدا نکنند. ماکس لوشر (متخصص در روانشناسی رنگ ها) معتقد است که سفید به صفحه خالی میماند که داستان باید روی آن نوشت ولی سیاه نقطه پایانی است که در فراسوی آن هیچ چیز وجود ندارد، بنابراین زنی که در برابر نامحرم لباس سفید و رنگارنگی می پوشد و یا حجاب کمرنگ دارد از ایمنی کمتری برخوردار است ولی زنی که حجاب را رعایت میکند و چادر سیاه میپوشد، حداکثر ایمنی را برای خود ایجاد کرده است و نشان دهندة این است که اینجا نقطه پایانی نگاه‌های نامحرمان است. روانشناسی رنگ ها میگوید سیاه به معنای «نه» بوده است⁽³⁾ پس کسی که در مقابل نامحرم سیاه را انتخاب کرده است در واقع میخواهد به او نه بگوید ولی آن کس که لباس های رنگارنگ و سفید میپوشد راه نگاه‌ها را به سوی خود باز می گذارد و در واقع خواسته یا ناخواسته خود را در معرض نگاه‌های هرزه و آلوده قرار میدهد و وسیله آلودگی و انحراف خود و جامعه را فراهم می کنند.

3. الگوهای دینی ما: حضرت زهرا و زینب(س) در حفظ خود از دید نامحرم نهایت سعی را میکردند. داستان شخصی نابینا و پوشش زهرا(س) (که حتی نسبت به نابینا نیز حجابشان را رعایت می کردند) برای ما بسیار معروف است همچنین حضرت زینب(س) زمانی که می خواستند به زیارت قبر پیامبر ـ صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَم ـ بروند در شب میرفتند و حضرت علی از جلوی ایشان حرکت میکردند و امام حسن و امام حسین ـ علیهما السلام ـ از اطراف و عقب ایشان حرکت میکردند. وقتی می رسیدند، علی ـ علیهالسلام ـ چراغ‌ها را خاموش میکردند تا از نگاه های آلوده در امان باشد.⁽⁴⁾ الگوهای دینی ما نهایت سعی خود را حفظ‌حجاب و حریم ها اعمال میداشتند.

4. دیدگاه تجربی: از نظر تجربی مورد تأیید نیست که کسی بگوید اگر پوشش و حدّ و حدود نباشد مردها کمتر حریص میشوند (در نگاه کردن). واقعیت های خارجی در غرب و جاهای دیگر نشان میدهد که این مسأله التهاب را بیشتر میکند و انحرافات جنسی در این رابطه بیشتر پدید میآید.

5. قلعه مستحکم حجاب: در قرآن شریف میخوانیم که ای پیامبر به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند. این برای آن که آنها (به عفّت و حرّیّت) شناخته شوند تا از تعرّض (هوس رانان) آزار نکشند، بسیار بهتر است و خدا آمرزنده مهربان است⁽⁵⁾ در این آیه نکات قابل توجهی وجود دارد.
1. خداوند، خودشان از روی عنایت ویژهای که به زنان مؤمن داشتهاند، آنان را خطاب قرار دادهاند (مهر خدا به آنها) یعنی یکی از فرق های عمدة زن مؤمن با غیر مؤمن همین حفظ حجاب است.
2. حفظ حجاب برای حفظ حریم و در امان بودن خود زن است، زن با این پوشش دارای متانت اجتماعی و شخصیت والای انسانی میشود.
3. مورد نگاه مردان هوس ران قرار نمیگیرد. برخی از زنان وقتی مورد توجه مردان قرار میگیرد، جلوه نمایی بیشتری میکنند به این گمان که مردها به آنها اهمیت ویژهای دادهاند. امّا نمیدانند که مردان هوس ران تنها به فکر خود هستند و تجربه تلخ زنان خیابانی، دختران فراری و... این امر را ثابت کرده است. چه دخترانی که در روابط پسر و دختری به الفاظ پر طُمطراق و جذاب و رمانتیک جوانان توجه کردند و خیال این‌که آن مرد شیفتة کمالات او شده و در حساس ترین موقع که دختر تنها امیدش به آن جوان بوده او را تنهای تنها گذاشته اند (چرا که اغلب جوانان پسر نیز از چنین دخترانی که به راحتی با دیگران دوست میشوند، دل خوشی ندارند. به عقیدة آنان این دختران نمیتوانند شریک مطمئنی برای زندگی باشند) پس حتی جوانان خیابانی نیز برای زنان عفیف قداست خاصی قائلاند و دوست دارند همسرشان از قلعة محکم حجاب برخوردار باشند.

ج: راستی امّل کیست؟

امّل در لغت به معنی کهنه پرست، کسی که آشنا به آداب تجدد و تمدن نباشد است. آیا کسی که از دستورات دینی و اسلامی پیروی میکند امّل است؟ خیر، هرگز چنین نیست. اغلب کسانی که چنین سخنانی را میزنند معلوم میشود از فرهنگ ملی مذهبی خود بیگانه اند، کسانی‌اند که از خود هیچ هویتی (فرهنگی، دینی، شخصیتی و...) ندارند و چشم به الگوهای خارجی دوخته اند و در واقع کورکورانه مقلّد فرهنگ غربیاند (هر چند خود از نتیجه حرف خودشان بیخبر باشند)
خلق را تقلیدشان بر باد داد
ای دو صد لعنت بر این تقلید باد
دین اسلام دین جاوید است و قرآن معجزة جاوید مسلمانان است، معجزهای که از جنّ و انس دعوت به همانندآوری کرده و دشمنان (به اعتراف خودشان) از آوردن آیه ای مثل آن عاجز هستند. دین اسلام دینی است جامع که مسائل روح، بدن، آینده‌فردی و اجتماعی و... را در نظر گرفته است و کامل ترین دین هاست و روزانه بر تعداد مسلمانان جهان بیشتر میشوند. دینی که چنین است، دستوراتش هرگز گرد و غبار کهنگی نمی گیرند و در واقع دستوراتش به خاطر کارآمدی بالاترین و روزآمدترین دستوارت هستند. پس حجاب هنوز هم از کارآمدترین دستورات الهی است. اعتماد به خداوند بالاترین تکیه گاه است. توجه به آسمانی بودن دستورات آرام بخشترین مطلب است، چیزی که انسان را از درون قرص و محکم نگه میدارند به گونهای که نسبت به حرفهای زنندة‌دیگران تنها تأسف و حسرت میخورد حسرت بخاطر اینکه چرا اینها پشت به خورشید هدایت کردهاند.

حرف آخر:حجاب گوش دادن به دستور دین جاوید اسلام است و فرد با حجاب از سلامت‌روانی و سلامت‌روحی بالائی برخوردار است، نسبت به بی حجاب ها و بد‍حجاب ها ایمن‌تر است و خیلی کمتر مشکلات و مزاحمتهای خیابانی گریبانگر آنها میشوند، گویا لاابالیترین افراد نیز به سختی مایل اند حریم این افراد را بشکنند. افراد با حجاب در زندگی زناشویی خود موفق هستند و شوهرانشان با آنها تفاهم خوبی دارند بخلاف بدحجابها.

گل عفاف(حجاب) هیچ باغبانی را سرزنش نمیکنند که چرا دور باغ خود حصار و پرچین کشیده است چون باغ بیدیوار، از آسیب مصون نیست و میوه و محصولی برای باغبان نمیماند.
هیچ کس هم با نام آزادی دیوار خانة‌ خود را برنمیدارد و شبها درِ حیاطش را باز نمیگذارد، چون خطر رخنه دزد جدی است...
هیچ صاحب گنج و گوهری هم جواهرات خود را بدون حفاظ در معرض دید رهگذران نمیگذارد تا بدرخشد، جلوه کند و چشم و دل برباید چون خود جواهر ربوده میشود. زن بخاطر عصمتی که دارد و میراثدار پاکی مریم است، نباید بازیچة هوس و آلوده به ویروس گناه گردد...
بعضی از نگاهها، ویروس گناه منتشر میکند و بعضی از چهرهها حشرة مزاحمت جمع میکند و...

---

پاورقی:

1. احزاب:59.
2. محمدی ری شهری، میزان الحکمه (عفاف و حیاء)، قم، دارالحدیث.
3. ماکس لوشر، روان شناس رنگها، ترجمه ویدا ابی زاده، ص 102.
4. علامه، سیده فاطمه، حجاب فاطمی، پوشش مو و اندام زن، ناشر عترت، ج1، ص61.
5. احزاب:59.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1-حجاب شناسی ، حسین مهدی زاده ، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم

2-نقد ادله مخالفین چادر مشکی ، حسین مهدی زاده ، روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 و 4 بهمن 1379

3-مسئله حجاب ، استاد شهید مرتضی مطهری ، انتشارات صدرا ، قم

4- پاسخ های استاد به نقد هایی بر کتاب مسئله حجاب ، انتشارات صدرا ، قم