آیا امکان دارد خدا بنده ای را فراموش کند؟چرا در زندگی خود این اندازه سختی می کشیم؟
پرسش:
آیا امکان دارد خدا بنده ای را فراموش کند؟چرا در زندگی خود این اندازه سختی می کشیم؟
پاسخ:
متأسفانه گاهی ما انسان ها به دلیل غفلت از نعمت های خداوند، فکر می
کنیم خداوند ما را تنها گذاشته. امّا اگر کسی واقعاً به زندگی خود نگاه کند، خواهد
دید که خداوند همیشه با بندگان خود است و از همه کس به بنده اش نزدیکتر است. خداوند
می فرماید: و نحن اقرب الیه منکم و لکن لا تبصرون ما به او از شما نزدیکتریم و لیکن شما
معرفت و بصیرت ندارید. شکرگزار زندگی خود باشید زیرا که خداوند این همه نعمت به شما
داده است.
با تفکر و توجه در می یابیم که خداوند چقدر مهربان و رئوف است و آیا
ممکن است خدا بنده اش را که خود خلق کرده، فراموش کنند، نه اینگونه نیست. خدا آن
قدر مهربان است که با این همه گناهانی که ما می کنیم و اوامر الهی را اطاعت نمی
کنیم، باز در توبه را باز گذاشته است، و اگر خدا ما را فراموش می کرد اصلاً توبه ما
را نمی پذیرفت.
باید توجه داشت که وجود گرفتاری ها دلیل بر این نیست که خداوند
بنده اش را دوست ندارد و او را فراموش کرده است. بلکه منشأ و حکمت گرفتاری ها مختلف
است که بعضی از آنها عبارتند از:
1. ناگواری ها و درک لذّت خوبی ها: یکی از
فوائد ناگواری ها این است که انسان، خوبی ها و شیرینی ها را درک نموده و از آن لذّت
ببرد، زیرا اگر بیماری نبود هرگز انسان به نعمت سلامتی پی نبرده و شیرینی آن را
احساس نمی کرد.
2. ناملایمات و بارور شدن استعداد ها:
مطالعه تاریخ بشر و انسان های بزرگ به روشنی اثبات می کند که حوادث ناگوار نقش
مؤثری در شکوفایی و بارور شدن استعدادها داشته است و راز آن این است که انسان به
نبرد با ناملایمات برخاسته و برای کسب پیروزی در این نبرد به تلاش همه جانبه دست می
زند و استعدادها و نیروهای طبیعی خود را به کار می گیرد و این امر موجب رشد و
بارورتر شدن شخصیت فرد می گردد. خداوند می فرماید:لقد خلقنا الانسان
فی کبد ما انسان را در سختی و رنج آفریدیم.
3. تنبّه و زنگ خطر: حوادث تلخ طبیعی از
جنبه حیات معنوی انسان نیز فواید مهم و قابل توجّهی دارند که مهم ترین آن، تنبّه و
به خود آمدن انسان است. سرگرمی و دلبستگی به مظاهر حیات مادی موجب غفلت از ارزش های
معنوی می گردد و هر چه میزان دلبستگی افزایش یابد فاصله انسان از معنویت و سعادت
حقیقی بیشتر می گردد. خداوند مهربان برای بیدار نمودن انسان از خواب غفلت و توجه
دادن او به ارزش های متعالی از وسایل گوناگونی استفاده نموده است که یکی از مهم
ترین آنها حوادث تلخ و ناملایمات زندگی می باشد. خداوند می فرماید:و
لقد اخذنا آل فرعون بالسنین و نقصٍ من الثمرات لعلّهم یذَّکرون و البته ما
فرعونیان را سخت به قحط و تشنگی معاش و آفت بر کشت و زرع و نقص محصولات و میوه جات
مبتلا کردیم تا شاید متذکر گردند.
4.استدراج و ابتلاء: استدراج و ابتلاء دو مفهوم
قرآنی است که ناظر به نعمت های مادی و ناگواری های طبیعی می باشد. هر گاه انسان در
ورطه عصیان و نافرمانی خدا فرو افتد و در عین حال با حوادث تلخ روبه رو نگردیده،
پیوسته در آسایش و نعمت های مادی به سر برد، به عذاب استدراج گرفتار گردیده است.
ولی هر گاه پس از ارتکاب گناه با مصائب و ناملایماتی روبه رو شود و او را متنبّه
ساخته تا از گناه توبه نماید و به اطاعت خدا بازگردد مشمول رحمت خداوند بوده و بدین
طریق گوهر ایمان او از آلودگی های گناه پاک شود.
5.
نقش گناهان در پیدایش حوادث تلخ: از دیدگاه جهان بینی قرآنی افعال نیک و بد انسان
ها در پاره ای از حوادث تلخ و شیرین طبیعی مؤثر می باشد. خداوند می فرماید: و لو انَّ اهل القُری آمنوا و اتّقوا لَفَتَحْنا علیهم برکات من السّماء و
الارض لکن کذّبوا فاخذناهم بما کانوا یکسبون یعنی و چنانچه مردم شهر و دیار همه، ایمان
آورده و پرهیزگار می شدند همانا درهای برکت آسمان و زمین را بر روی آنها می گشادیم،
و لکن چون آیات و پیغمبران ما را تکذیب کردند ما هم آنها را به کیفر کردار زشت
رسانیدیم.
البته لازم به ذکر است که اصل یاد شده مخصوص کسانی است که در برابر
گناه از مصونیت کامل برخوردار نبوده و ناگواری که در زندگی آنان رخ می دهد تفسیر
دیگری دارد و آن ترفیع درجه، و افزایش کمال، و تقرّب بیشتر به مقام قرب ربوبی است
چنانکه از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت شده که فرمود:«انسان نزد خداوند مقامی
دارد که از طریق اعمال نیک به آن نمی رسد، خداوند او را به بلیّه ای در جسم، یا مال
یا فرزندش گرفتار می کند و هر گاه بر آن صبور باشد به آن مقام خواهد رسید.»
