آیا امام باقر (ع) مضروب شدند یا مسموم که به شهادت رسیدند ؟

پرسش:

آیا امام باقر (ع) مضروب شدند یا مسموم که به شهادت رسیدند ؟

پاسخ:

احادیث متعددی وارد شده که ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ با شهادت از دنیا می روند نه به مرگ طبیعی. 
  فرمود: از مرگ گریزی نیست، کسی که کشته نشود می میرد. همانا برترین مرگ کشته شدن است، سوگند به آن که جان علی در دست اوست، هزار ضربت شمشیر آسانتر است از یک بار مردن در بستر.
آنچه تاریخ گواهی می دهد آن این که زندگانی امام باقر ـ علیه السلام ـ در عصر اموی و معاصر با پنج خلیفه طاغوتی بنی امیه بود. و هنگام از دنیا رفتن امام ـ علیه السلام ـ هشام بن عبد الملک به سال (105 ـ 125 هـ .) حاکم بوده، سختگیری ها و دشمنی های بنی امیه با امام باقر ـ علیه السلام ـ تا اندازه ای نحوه شهادت این امام بزرگوار را برای ما روشن می کند. هشام بن عبدالملک فردی بخیل، خشن، جسور، ستمگر و بی رحم بود.⁽¹⁾ و از آن جا که حضرت باقر ـ علیه السلام ـ از موقعیت اجتماعی خوبی برخوردار بود، هشام از این وجهه ی امام ناخشنود بود و سعی در بدنامی امام باقر ـ علیه السلام ـ داشت، چندین بار تصمیم گرفت که هر بار به ضرر حکومت بنی امیه و شخص هشام تمام شد. وقتی دستور آمدن امام باقر ـ علیه السلام ـ را به شام صادر کرد، طی سه روز اجازه ملاقات به امام ـ علیه السلام ـ را نداد و بعد از این سه روز مناظراتی با علمای ادیان ترتیب داد که چهره خلافت بنی امیه در نزد همگان بد نام تر شد، و بر محبوبیت امام باقر ـ علیه السلام ـ در بین مردم افزوده شد.⁽²⁾

اقوالی در شهادت امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ :

1. وفات امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ در ایام خلافت هشام بن عبدالملک بود و گفته شده ابراهیم بن ولید بن عبدالملک بن مروان، امام باقر ـ علیه السلام ـ را به زهر شهید کرده و احتمالاً به امر هشام بوده.⁽³⁾
2. آنچه ابن شهر آشوب نقل کرده، شهادت امام باقر ـ علیه السلام ـ بدست ابراهیم بن الولید بود که به واسطه زهر، امام را مسموم کرده است.⁽⁴⁾ همین قول را نیز علامه مجلسی نقل فرموده.⁽⁵⁾
3. بعضی فقط شهادت امام باقر ـ علیه السلام ـ را بدست بنی امیه نقل کرده اند که امام را مسموم نموده اند. همانطور که پدر بزرگوارشان امام سجاد ـ علیه السلام ـ را مسموم نموده اند.⁽⁶⁾
بحرانی نیز ضمن نقل شهادت امام توسط بنی امیه، نسبت شهادت را به فرد دیگری از مأموران نسبت می دهد.⁽⁷⁾

---

پاورقی:

1. ابن واضح، تاریخ یعقوبی، نجف، منشورات المکتبه الحیدریه، ج 3، ص 70.
2. پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، نشر موسسه امام صادق(ع)، چاپ چهاردهم، 1381ش. مسعودی، مروج الذهب، بیروت، ج3، ص 205.
3. شیخ عباس قمی، منتهی الامال، قم، نشر هجرت، 1375ش، ج2.
4. شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، انتشارات علامه، ج4.
5. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، نشر وفاء، ج46.
6. مومن شبلنجی، حسین، نور الابصار فی مناقب آل النبی المختار، قم، نشر ذوی القربی، چاپ اول، 1384، ج2.
7. بحرانی، محمد بن احمد، وفاه امام محمد باقر(ع)، نجف، نشر مکتب حیدریه، ص51.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1-مناقب آل ابی طالب ، نویسنده : این شهر آشوب  ما زندران

2-وفاه الامام الباقر -علیه السلام- ، نویسنده : محمدبن احمد بن عصفور بحرینی

3-اعلام الهدایه ، جمعی از محققین ، (ناشر : مرکز جهانی اهل البیت ، قم)،ج7 ، زندگانی امام محمدباقر-علیه السلام-