چرا بعضی زنان ایرانی با آن همه سابقه مذهبی و فرهنگ غنی ایرانی به سوی بد حجابی کشیده شده اند؟
پرسش :
چرا بعضی زنان ایرانی با آن همه سابقه مذهبی و فرهنگ غنی ایرانی به سوی بد حجابی کشیده شده اند؟
پاسخ:
مقام معظم رهبری :
از نظر غرب ، علت اینکه شما نباید توی چادر باشید ، نباید حجاب داشته باشید ، این نیست که آزاد باشید.
شما دارید می گویید من با حجاب هم آزادی دارم .
او چیز دیگری مد نظرش است ، زن را برای نوازش چشم مرد برای بهره وری نامشروع مرد ، می خواهند به شکل خاصی در جامعه ظاهر بشود .
این بزرگ ترین اهانت به زن است ، حالا ولو با چندین لفاف تعارف آمیز این را بپوشانند و اسم های دیگری رویش بگذارند.
مسألة بدحجابی زنان از پدیده های جدید اجتماعی نیست، بلکه از دیرباز
این عنصر ضد اخلاقی در جامعه وجود داشته است، لکن در سال های اخیر و به ویژه سال های
پس از دفاع مقدس به موازات تحولات اجتماعی و سرازیر شدن انواع محصولات فرهنگی
بیگانه و تساهل و تسامح در مقولات فرهنگی، بدحجابی ابعاد تازهای به خود گرفته
است.(1)
در یک نگاه کلی، عوامل و زمینه های مؤثر بر
رشد بدحجابی عبارتند از:
1. تضعیف باورها و اعتقادات مذهبی
در جامعه.رفتار انسان محصول اندیشه و بینش او است. در جامعه اسلامی هر فرد
مسلمان بر اساس جهان بینی و باورهای اعتقادی خویش عمل میکند. حجاب نیز نماد و تبلور
اعتقادات فردی است. هر اندازه افراد از نظر اعتقادی و مذهبی قوی تر باشند، رفتارها،
عملکردها و نوع پوشش و لباسشان نیز مطابق با اصول و معیارهای مذهبی و دینی خواهد
بود.
شواهد نشان میدهد که در سال های پس از انقلاب باورها و اعتقادات مذهبی در
جامعه به ویژه در میان نسل جوان و نوجوان کمرنگ شده است.(2) البته این به معنای نفی گرایش های قوی مذهبی
نیست، بلکه نشان دهندة افزایش بزهکاری در جامعه است.
تضعیف باورها و اعتقادات
مذهبی خود معلول چندین عامل است. یکی از عوامل عمدة آن القای این تفکر است که دین
توانایی حلّ مشکلات بشر را در این زمان ندارد. این تفکر انحرافی باعث شده است تا
برخی جوانان و نوجوانان، قوانین و احکام مذهبی را زیر پا بگذارند و به انواع
انحرافات اخلاقی از جمله بدحجابی و بی حجابی، رو آورند.
2.
تهاجم فرهنگی دشمن یکی از عوامل رواج بدحجابی و بی حجابی تهاجم فرهنگی غرب در
جامعة ما است.(3)
از آنجا که در غرب و اروپا، معنویت و مذهب
به حاشیة زندگی خزیده است، همة وجود زن برای استفاده های ابزاری و جنسی مطرح شده
است. غرب با تبلیغات فراوان زمینه گریزان کردن دختران از پوشش و حجاب را ایجاد
نموده است و در واقع بین جوانان و ارزش های انسانی فاصله ایجاد کرده است. کشورهای
غربی به شیوه های مختلف این ایده و تفکر را در جوامع اسلامی ترویج نموده و تا حدودی
موفق بودهاند.
3. گسترش روحیة غرب گرایی و
غربزدگی علاوه بر تهاجم فرهنگی که از برون مرزها اعمال میشود، نوعی روحیة غرب
گرایی و غرب زدگی در برخی جوانان و نوجوانان نیز به چشم میخورد. تلقی برخی افراد این
است که اگر بخواهیم متمدن و پیشرفته شویم باید در رفتار عملکرد، نوع و مدل لباس از
غرب تقلید کنیم. در این رویکرد، متمدن شدن به معنای غربی شدن و تقلید از الگوها و
هنجارهای غربی است. لذا برخی جوانان و نوجوانان که از نظر اعتقادی و دینی باورهای
لازم را ندارند، تلاش میکنند در نوع پوشش و لباس از غرب تقلید کنند.(4)
4. تقلید از الگوهای
غربی و خارجی از دیگر عوامل و زمینه های رشد بدحجابی و بی حجابی در میان جوانان
و نوجوانان نادیده گرفتن الگوهای خودی و رویآوری به الگوهای بیگانه است. روشن ترین و
صریح ترین بروز اجتماعی این پدیده الگو قرار گرفتن هنرپیشه های مبتذل سینمای غرب و
شرق در اندیشه و رفتارهای برخی جوانان است.
5. خلأ فرهنگی
در جامعه یکی از مهمترین ریشه های ترویج بی حجابی و بدحجابی، پیدایش خلأ فرهنگی
در جامعه است. هیچ جامعه ای تا آمادگی نداشته باشد، از فرهنگ بیگانه تأثیر نمیپذیرد.
بنابراین تهاجم فرهنگی و وجود الگوهای نامناسب به خودی خود کارساز نیست بلکه نیاز
به زمینة مساعد یعنی خلأ فرهنگی و فکری دارد.(5)
6. ضعف و ناهماهنگی
نهادهای اجتماعی هر یک از نهادهای اجتماعی هم چون خانواده، مدرسه، نهاد دولت
و... عهده دار مسئولیت و وظایف شخصی از کارکردهای یک جامعه هستند. فرایند عملکرد
این نهادها و نیز تعامل و همسویی آنها، چگونگی حرکت فرهنگی یک جامعه را مشخص میکند.
اگر هر یک از نهادهای اجتماعی وظایف خویش را به خوبی و در راستای اهداف اسلامی
انجام داده و گرایش دختران نوجوان را به حجاب و دیگر مسایل اسلامی تقویت کنند،
بی حجابی و بدحجابی در جامعه پدیدار نخواهد شد. آسیب پذیری زمانی آغاز میشود که هر یک
از نهادها، یا وظایف خویش را انجام ندهند و یا همسو و هم راستا با اهداف کلی جامعه
حرکت نکنند. در چنین شرایطی تهاجم فرهنگی و بی حجابی و بدحجابی در جامعه رواج خواهد
یافت.
جامعة یکپارچه و آسیب ناپذیر در برابر تهاجمات دشمنان، جامعه ای است که بین
نهادهای اجتماعی آن پیوند عمیق و گسست ناپذیر وجود داشته باشد. جامعه ای که به صورت
یکپارچه، با وحدت واقعی و همگانی در تمام صحنه های اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته است
نه تنها مرعوب و مقهور تهاجم بیگانگان نمیشود بلکه همچون دژی مستحکم در مقابل تهاجم
آنان پایداری میکند. نمونة این پاسداری را میتوان در دفاع مقدس در برابر تهاجم
نظامی و اقتصادی بیگانگان به خوبی نظاره کرد. در آن زمان که ارزش ها بر جامعه حاکم
بود، انحرافات اخلاقی، بی حجابی و بدحجابی و استفاده از مدها و الگوهای غربی در
جامعه دیده نمیشد
پاورقی:
1. جمعی از نویسندگان، حجاب و آزادی، سازمان تبلیغات
اسلامی، ص 77ـ84.
2. طالبان، محمد رضا، دینداری و بزهکاری در میان جوانان، موسسه
فرهنگی و هنر، تهران، 1380، ص 61-81.
3. آصفی، محمد مهدی، دنیای اسلام و تهاجم
فرهنگی غرب، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380، ص 27-39.
4. موسوی لاری، سید مجتبی،
اسلام و سیمای تمدن غرب، دفتر انتشارات اسلامی، 1380، ص 75-94. و آصفی، محمدمهدی،
همان، ص 51.
5. نوید، مهدی، فرهنگ و مقاومت فرهنگی، انتشارات فلق، 1374، ص
80-92.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر :
1-محمود اکبری ، دختران پندها و هشدارها ، انتشارات گلستان ادب ، 1381
2-سید محمدحسین فضل الله ، دریچه ای به دنیای جوانان ، ترجمه عبدالهادی فقیهی زاده ، نشر دادگستر ، 1378
3-سیدحسین تقوی ، آسیب شناسی دینی فمینیسم ، انتشارات فرهنگ منهاج ، 1381
